Drogi przyszły przedsiębiorco, zapewne zadecydowałeś już, że chcesz prowadzić działalność gospodarczą i teraz jedynie nurtuje Cię pytanie – w jakiej formie prawnej? Która spółka jest najbezpieczniejsza? Niestety nie ma na to jednej i konkretnej odpowiedzi. Wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem będzie przedstawienie wad i zalet każdej ze spółki.
I tak na pierwszy ogień wychodzi spółka jawna. To spółka osobowa, zatem wspólnicy tworzący tą spółkę odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Jest to odpowiedzialność solidarna wspólników i spółki. Oczywiście w pierwszej kolejności w przypadku długów należnością zabierane są z majątku spółki, jednak istnieje ryzyko, iż w przypadku niewystarczających środków wierzyciele „wezmą” się za majątek wspólników. Z kolei zaletą tej spółki jest możliwość korzystania ze zryczałtowanych form opodatkowania oraz istnieje znaczna swoboda w konstruowaniu umowy spółki – możliwość przyznania wspólnikom uprzywilejowanych pozycji, ograniczeń, umowa nie wymaga aktu notarialnego.
Drugą spółką osobową jest spółka partnerska. W pierwszej kolejności należy wskazać że możliwość jej prowadzenia została przed kodeks spółek handlowych ograniczona do zamkniętego katalogu przedsiębiorców z wolnego zawodu. Zatem jeżeli nie jesteś adwokatem, lekarzem księgowym, tłumaczem przysięgłym – zapomnij o tej spółce. Tutaj istnieje także odpowiedzialność partnerów za zobowiązania spółki, z tym zastrzeżeniem, że wspólnik nie ponosi odpowiedzialności za działalność innych partnerów i osób przez nich zatrudnionych. Umowa spółki nie wymaga formy aktu notarialnego oraz jest możliwość korzystania z uproszczonej księgowości.
Spółka komandytowa to kolejna spółka osobowa. Jej największą zaletą jest możliwość wniesienia określonego kapitału, a tym samym możliwość wyłączenia całkowitej odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Jeden ze wspólników (komplementariusz) prowadzi sprawy spółki, reprezentuje oraz odpowiada za zobowiązania spółki. Z kolei rola drugiego wspólnika (komandytariusza) ogranicza się jedynie do odpowiedzialności za długi spółki do wniesionej sumy komandytowej. Zdecydowanie największą wadą jest nieograniczona odpowiedzialność komplementariusza oraz wymóg sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego. Bardzo często przedsiębiorcy decydują się na wybór komplementariusza w postaci spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. To rewelacyjna konstrukcja, której zdecydowaną zaletą są kwestie podatkowe – brak podwójnego opodatkowania dochodu wspólnika.
Ostatnią spółką osobową jest spółka komandytowo-akcyjna. Same jej warunki formalne są dość restrykcyjne – umowa spółki w formie aktu notarialnego, minimalny kapitał wynosi 50.000 zł. Niniejsza forma prawna jest podobna do spółki komandytowej, z tą równicą, że zamiast komandytariuszy są akcjonariusze. Spółka nabywa kapitał przez emisję akcji. Dodatkowo należy prowadzić pełną księgowość. Zaletą jest brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki.
Najchętniej wybieraną spółką jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. To spółka kapitałowa, w której za zobowiązania odpowiada sama spółka, a nie wspólnicy. W przeciwieństwie do spółek, wierzyciele mogą co do zasady domagać się zwrotu długów jedynie z majątku spółki – nie mogą oni dobrać się do portfela wspólników. Niestety do wad tej spółki zalicza się sporządzenie umowy u notariusza, minimalny kapitał zakładowy w wysokości 5.000 zł, pełna księgowość i przede wszystkim podwójne opodatkowanie od osiągniętych dochodów – CIT (spółka) oraz PIT (wspólnicy).
Ostatnią spółką skodyfikowaną w kodeksie spółek handlowych (i zarazem spółką kapitałową) jest spółka akcyjna. Od razu należy podkreślić, że jest to spółka, która prowadzi działalność na szeroką skalę, moment założenia i wprowadzenia na giełdę jest dość czasochłonny. Jej minimalny kapitał zakładowy to aż 100.000 zł, umowa wymaga aktu notarialnego, pełna księgowość, podwójne opodatkowanie. Zdecydowanym plus jest pozbawienie odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki.
To, którą formę prawną prowadzenia spółki wybierzesz, zależy już od Twoich preferencji i oczekiwań. Jeżeli wybierzesz spółkę z o.o., z punktu widzenia odpowiedzialności wspólnika jesteś bezpieczny, jednakże koszty prowadzenia spółki już wzrastają. Z kolei wybór spółki komandytowej, a najlepiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej – umożliwi Ci uniknięcie podwójnego opodatkowania i w przypadku jeśli będziesz komandytariuszem, znaczne ograniczenie odpowiedzialność.
KHG Hupajło & Partnerzy Kancelaria Adwokacko-Radcowska posiada bogate doświadczenie w zakładaniu spółek, czy prowadzeniu ich bieżącej obsługi. Każdy adwokat i radca prawny z Kancelarii zajmuje się doradzaniem Klientom w zakresie wyboru odpowiedniej formy działalności gospodarczej biorąc pod uwagę aspekty prawne, podatkowe oraz księgowe.
Autor: Dominika Bonczar
