Fundacja rodzinna czyli zabezpieczenie majątku i preferencje podatkowe

Fundacja rodzinna to rozwiązanie, które szturmem zdobywa zainteresowanie polskich przedsiębiorców. Choć jej głównym celem miało być zabezpieczenie majątku rodzinnego i ułatwienie sukcesji, dziś coraz częściej traktuje się ją również jako atrakcyjne narzędzie planowania podatkowego. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, inwestujesz w nieruchomości lub chcesz uporządkować kwestie majątkowe swojej rodziny, warto poznać, co fundacja rodzinna może Ci zaoferować.

Dla kogo powstała fundacja rodzinna i czemu ma służyć?

Fundacja rodzinna to rozwiązanie skierowane wyłącznie do osób fizycznych. Jej głównym celem jest gromadzenie majątku, jego ochrona, zarządzanie nim oraz wypłata świadczeń beneficjentom – czyli wskazanym przez fundatora osobom. Fundacja nie ma właścicieli, a sama staje się formalnym właścicielem majątku, który do niej wniesiesz. To pozwala uniezależnić funkcjonowanie firmy lub majątku od ewentualnych sporów spadkowych czy rodzinnych zawirowań. Z punktu widzenia polskiego prawa to również odpowiedź na problem, który często dotyka przedsiębiorców: dzieci nie zawsze chcą przejmować rodzinny biznes. Fundacja rodzinna pozwala rozdzielić funkcję właściciela majątku od funkcji zarządzającej, co daje większą elastyczność i możliwość powoływania do zarządu osób z zewnątrz – np. menedżerów czy doradców.

Czy fundacja rodzinna opłaca się podatkowo?

Zdecydowanie tak – przynajmniej na dziś. Największą korzyścią podatkową fundacji rodzinnej jest możliwość reinwestowania środków bez konieczności odprowadzania podatku dochodowego do momentu wypłaty świadczenia dla beneficjenta. Sama fundacja płaci podatek CIT tylko w chwili, gdy wypłaca świadczenie, a jeżeli beneficjent należy do tzw. „grupy zero” (np. dzieci, małżonek, rodzice) – to tylko 15%. Dla porównania, osoba fizyczna wynajmująca mieszkanie prywatnie zapłaci 8,5% ryczałtu (do limitu), ale już bez możliwości kumulowania i reinwestowania środków bez podatku. Jeśli fundacja posiada nieruchomości, papiery wartościowe lub udziały w innych spółkach i zyski są zatrzymywane wewnątrz struktury, podatku nie ma aż do momentu wypłaty. To ogromna różnica względem np. spółki z o.o. na zasadach ogólnych, gdzie płaci się CIT już przy uzyskaniu dochodu.

Zastanawiasz się, czy to rozwiązanie dla Ciebie?

Zakładanie fundacji rodzinnej to jedna z usług, w których się specjalizuję. Obsługuję klientów kompleksowo – od opracowania statutu, przez przygotowanie aktu notarialnego, po rejestrację w sądzie i wsparcie w CRBR. Dzięki doświadczeniu (także z własną fundacją testową!) wiem, jakie pytania mogą pojawić się po drodze i jak ich uniknąć. Współpracuję z księgowymi i doradcami podatkowymi – otrzymujesz więc nie tylko dokumenty, ale działające, bezpieczne i zoptymalizowane rozwiązanie. Jeśli myślisz o zabezpieczeniu majątku, chcesz uniknąć sporów spadkowych lub planujesz długofalowe inwestycje – fundacja rodzinna może być idealnym narzędziem. Skontaktuj się – wspólnie sprawdzimy, czy to odpowiedni krok.

Co można wnieść do fundacji rodzinnej i jak to wygląda w praktyce?

Majątek możesz wnieść w dowolnej formie: gotówki, udziałów, papierów wartościowych, nieruchomości, dzieł sztuki – właściwie wszystkiego, co ma wartość. Rejestrując fundację, musisz zadeklarować tzw. fundusz założycielski – minimalnie 100 000 zł. W praktyce często ten majątek nie jest faktycznie przekazywany, lecz składane jest oświadczenie o jego pokryciu. Urzędy nie kontrolują tego w momencie zakładania, ale trzeba pamiętać, że odpowiedzialność za oświadczenie spoczywa na fundatorze. Co istotne – zarówno przy wniesieniu funduszu założycielskiego, jak i późniejszych darowiznach, nie płaci się podatku PCC ani PIT. Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej jest więc całkowicie neutralne podatkowo.

Jakie działania są dozwolone w fundacji rodzinnej?

Fundacja może:

• wynajmować i dzierżawić nieruchomości (np. mieszkania, hale),
• inwestować w papiery wartościowe, akcje, udziały,
• udzielać pożyczek swoim spółkom zależnym,
• prowadzić działalność rolną lub leśną,
• posiadać udziały w innych spółkach (np. spółkach operacyjnych).

Nie może natomiast prowadzić dowolnej działalności gospodarczej, np. handlu czy usług – tu pojawiłby się dodatkowy CIT w wysokości aż 25%.

Świadczenia dla beneficjentów i kwestie podatkowe

Beneficjenci mogą otrzymywać:

• renty pieniężne,
• finansowanie edukacji, leczenia,
• użyczenie lub przekazanie samochodów, nieruchomości,
• pokrycie kosztów życia lub utrzymania.

I teraz najważniejsze: jeśli wypłacasz świadczenie osobie z „grupy zerowej” – fundacja płaci tylko 15% CIT. Jeśli beneficjentem jest np. kuzyn lub znajomy – wtedy opodatkowanie może być znacznie wyższe. Wypłata świadczenia to również moment powstania obowiązku podatkowego – nie wtedy, gdy beneficjent otrzyma pieniądze, ale gdy świadczenie stanie się „do dyspozycji” (np. zapadnie uchwała).

Czy fundacja rodzinna ma jakieś ograniczenia i pułapki?

Tak – choć zalet jest wiele, warto znać też minusy:

• Rejestracja odbywa się tylko w jednym sądzie w Polsce (Piotrków Trybunalski), co znacznie wydłuża czas oczekiwania.
• Nie ma systemu jednego okienka – każdy urząd trzeba zawiadamiać osobno.
• Brak jawności – statut nie jest dostępny publicznie (dla niektórych to zaleta, dla innych – wada).
• Co cztery lata fundacja musi przejść audyt – często kosztowny i wymagający zaangażowania niezależnych podmiotów.

A co w przypadku estońskiego CIT? Lepiej jest wybrać tę formę opodatkowania czy raczej przemyśleć fundację? To zależy. Jeśli masz spółkę, chcesz kumulować zyski i nie wypłacasz ich przez dłuższy czas – estoński CIT będzie dobrym rozwiązaniem. Jeżeli jednak chcesz zarządzać majątkiem prywatnym, masz nieruchomości, inwestujesz na giełdzie i nie planujesz natychmiastowej wypłaty środków – fundacja rodzinna może być lepsza. Nie musisz zatrudniać pracowników (wymóg estońskiego CIT), a podatek CIT to tylko 15%, bez względu na wielkość dochodu.

Czy warto zakładać fundację rodzinną?

To wszystko zależy od Twojej indywidualnej sytuacji jako podmiotu. Jeśli chcesz:

• uporządkować sprawy majątkowe,
• zabezpieczyć przyszłość dzieci lub wnuków,
• chronić majątek przed rozpadem po Twojej śmierci,
• inwestować środki bez bieżącego opodatkowania,
• działać spokojnie i długoterminowo – fundacja rodzinna to rozwiązanie dla Ciebie.

Zachęcam Cię do kontaktu – wspólnie przeanalizujemy Twoją sytuację i wybierzemy najlepszy model działania. Zyskasz nie tylko strukturę dopasowaną do Twoich celów, ale też pełne wsparcie na każdym etapie tworzenia fundacji rodzinnej. W tym obszarze nie warto działać samodzielnie – zbyt wiele może Cię kosztować nieprzemyślana decyzja lub drobny błąd formalny.