Spółka z ograniczoną spółką to najchętniej i najczęściej wybierana spółka przez przedsiębiorców. Spowodowane jest to ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki, którego skutkiem jest ochrona majątku prywatnego. Wspólnicy spółki mogą zatem odetchnąć z ulgą – jednak co z członkami zarządu?
Zarząd jest organem wykonawczym, a do jego zadań należy przede wszystkim prowadzenie spraw spółki i reprezentacja. Wyobraźmy sobie zatem taką sytuację, w której wierzyciel dąży do uregulowania zobowiązań od sp. z o. W pierwszej kolejności pozywa ją, uzyskuje tytuł wykonawczy i kieruje sprawę do komornika, który stwierdza, że majątek spółki nie jest wystarczający do spłacenia całej należności, a zatem egzekucja jest bezskuteczna. Czy oznacza to, że taki wierzyciel stracił szansę na zwrot pieniędzy?
Zarząd ponosi wobec spółki odpowiedzialność za szkody wyrządzone na skutek działania i zaniechania członków zarządu sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy. Nadto każdy członek zarządu odpowiada za bezpodstawne dokonania różnorodnych wypłat na rzecz wspólników. Jednakże najważniejsza odpowiedzialność zarządu wynika z art. 299 § 1 kodeksu spółek handlowych. Przepis ten stanowi: „Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania”. Oznacza to, że wierzyciel, który uzyskał postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność może skierować roszczenie bezpośrednio przeciwko członkom zarządu.
Członkowie zarządu mogą bronić się przed taką odpowiedzialnością cywilną. Umożliwia im to art. 299 § 2 k.s.h., który wskazuje, że taki Członek zarządu musi wykazać, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody. Wystarczy wykazać jedną z przesłanek, aby uwolnić się od odpowiedzialności. „Właściwy czas” to moment, w którym członek zarządu wie, albo przy dołożeniu należytej staranności mógłby się dowiedzieć, że spółka nie zaspokoi w całości wszystkich wierzycieli.
Zarząd również ponosi odpowiedzialność karną – w przypadku umyślnego działania na szkodę spółki, braku złożenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. Skutkiem takich działań jest gara grzywny, pozbawienia wolności, ograniczenia wolności, czy pozbawienia członka zarządu prawa do prowadzenia działalności na własnych rachunek, pełnienia funkcji w zarządzie, radzie nadzorczej przez określony czas.
Na członkach zarządu ciąży także odpowiedzialność podatkowa oraz za zaległości z tytułu składek ubezpieczeń społecznych. Aby organ podatkowy mógł pociągnąć do odpowiedzialności członka zarządu musi posiadać postanowienie o bezskuteczności egzekucji, a także musi zaistnieć przesłanka czasowa, tzn. termin płatności zobowiązania podatkowego upłynął w czasie pełnienia funkcji w zarządzie. Jednakże odpowiedzialność taka może zostać wyłączona, jeżeli we właściwym czasie zostanie zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości.
KHG Hupajło & Partnerzy Kancelaria Adwokacko-Radcowska posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu bieżącej obsługi spółek. Każdy adwokat i radca prawny z Kancelarii zajmuje się doradzaniem Klientom w zakresie wyboru odpowiedniej formy działalności gospodarczej biorąc pod uwagę aspekty prawne, podatkowe, księgowe, a także pomaga Klientom w konstruowaniu wniosku o ogłoszenie upadłości.
Autor: Dominika Bonczar
